I. Nhận xét

Câu 1 trang 104 Tiếng Việt lớp 5: Trong số các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói? Những từ nào chỉ người nghe? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới?

  Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi:

– Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế?

Hơ Bia giận dữ:

– Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.

Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.

Theo TRUYỆN CỔ Ê-ĐÊ

Gợi ý: Em đọc đoạn đối thoại giữa Hơ Bia với cơm, chú ý các từ in đậm và trả lời câu hỏi.

Trả lời:

–  Những từ chỉ người nói: chúng tôi, ta

–  Những từ chỉ người nghe: chị, các ngươi

–  Từ chỉ người hay vật mà câu chuyện hướng tới: chúng

 Câu 2 trang 105 Tiếng Việt lớp 5: Theo em, cách xưng hô của mỗi nhân vật ở đoạn văn trên thể hiện thái độ của người nói như thế nào?

Gợi ý: 

– Hơ Bia xưng: ta – các ngươi

– Cơm xưng: chúng tôi – chị

Trả lời:

– Cách xưng hô của cơm (xưng là chúng tôi, gọi Hơ Bia là chị) thể hiện sự tôn trọng, lịch sự với người đối thoại.

– Cách xưng hô của Hơ Bia (xưng là ta, gọi Cơm là các ngươi) thể hiện sự kiêu căng, thô lỗ, coi thường người đối thoại.

Câu 3 trang 105 Tiếng Việt lớp 5: Tìm những từ em vẫn dùng để xưng hô

– Với thầy, cô.

– Với bố, mẹ.

– Với anh, chị, em.

– Với bạn bè.

Gợi ý: Dựa vào cách xưng hô trong giao tiếp hàng ngày của em và trả lời câu hỏi.

Trả lời:

* Với thầy cô giáo:

– Em thưa thầy.

– Em thưa cô.

* Với bố, mẹ:

– Con thưa bố.

– Con thưa mẹ.

* Với anh, chị, em:

– Anh ơi…

– Chị ơi…

– Em ơi…

* Với bạn bè:

– Tôi, tớ, cậu, chúng mình, chúng tôi, chúng tớ…