Hiện tại có rất nhiều cách thức gọi tên cổ phiếu khác nhau, nó được gọi tên dựa trên các tiêu chí như mục đích phát hành, theo quy mô vốn hóa hay theo nhu cầu đầu tư… Vậy thì làm thế nào để phân biệt các loại cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Mọi người xem ngay hướng dẫn và phân tích dưới đây của Chungkhoanaz
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là một loại chứng khoán, có thể xem là giấy chứng nhận quyền sở hữu cổ phần của tổ chức phát hành. Bạn có thể hiểu đơn giản cổ phiếu giống như là đại diện của doanh nghiệp phát hành, nó sẽ phân chia ra số lượng lớn, và khi người mua một lượng cổ phiếu nhất định được xem như là đang nắm giữ cổ phần của doanh nghiệp đó.
Người nắm giữ cổ phiếu sẽ trở thành cổ đông của doanh nghiệp. Trong chứng khoán thì có rất nhiều loại khác nhau như chứng chỉ quỹ, chứng quyền, trái phiếu và cổ phiếu là sản phẩm được đông đảo nhà đầu tư lựa chọn nhất.
Đặc điểm của cổ phiếu:
+ Không có kỳ hạn và không có hoàn vốn
+ Được chia cổ tức hoặc không tùy thuộc vào hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
+ Giá cổ phiếu biến động liên tục
+ Tính thanh khoản cao
+ Được giao dịch và mua bán hợp pháp và công khai
+ Tính rủi ro cao
Về cơ bản thì cổ phiếu là sản phẩm đầu tư hiện được đông đảo người đầu tư lựa chọn, bởi nó gắn liền với doanh nghiệp, thực hiện mu bán dễ.
Các loại cổ phiếu trên thị trường chứng khoán
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều cách gọi khác nhau, nhưng chung quy lại có những loại sau đây.
Phân loại dựa trên mục đích phát hành
Theo đúng quy định, trong quy định về luật chứng khoán thì có duy nhất 2 loại cổ phiếu đó là:
+ Cổ phiếu phổ thông
+ Cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu thường/ phổ thông
Cổ phiếu thường hay còn gọi là cổ phiếu phổ thông đây là loại cổ phiếu phổ biến nhất do công ty cổ phần phát hành niêm yết giao dịch. Thường thì khi bạn lên sàn chứng khoán để giao dịch mua hay bán thì đó chính là đang giao dịch cổ phiếu phổ thông.
Mục đích khi phát hành cổ phiếu ra công chúng của các doanh nghiệp đó chính là huy động vốn công chúng nhanh chóng. Qua đó có thể khẳng định vị thế của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán.
Đặc điểm:
+ Phát hành rộng rãi ra công chúng thông qua các Sàn giao dịch, ai cũng có thể mua được cổ phiếu này.
+ Mục đích phát hành là để huy động vốn từ công chúng
+Người nắm giữ cổ phiếu là cổ đông thường, họ sẽ được nhận cổ tức khi tổ chức phát hành – doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt và thực hiện chia cổ tức cho cổ đông thường.
+ Giá cổ phiếu thay đổi liên tục dựa trên kết quả kinh doanh của doanh nghiệp có tốt không, hiệu quả như thế nào.
Cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi là cổ phiếu do tổ chức phát hành – doanh nghiệp phát hành thêm và đăng ký phát hành trong suốt quá trình hoạt động của mình nhằm hướng đến những mục đích chuyên biệt, nó vừa mang đặc điểm của cổ phiếu thường vừa có đặc điểm của trái phiếu.
Đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi:
+ Cổ phiếu ưu đãi có thể biến thành cổ phiếu thường, nhưng cổ phiếu thường thì không thể chuyển đổi thành cổi phiếu ưu đãi.
+ Mang đặc điểm của cổ phiếu thường đó là người nắm giữ sẽ là cổ đông của công ty, nhưng khác là cổ tức sẽ được chia cố định
+ Cổ phiếu ưu đãi được phát hành với mục đích nhất định, cũng như nhắm đến một số đối tượng cổ đông của doanh nghiệp hiện tại.
+ Người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi sẽ được nhận tiền thanh lý tài sản khi doanh nghiệp phá sản trước cổ đông nắm giữ cổ phiếu thường
Các loại cổ phiếu ưu đãi:
Có 3 loại cổ phiếu ưu đãi:
+ Cổ phiếu ưu đãi cổ tức: Là cổ phiếu ưu đãi mà người nắm giữ sẽ được chia trả cổ tức cố định hằng năm, thường là sẽ được chia cổ tức với tỷ lệ cao hơn so với cổ đông nắm giữ cổ phiếu thường.
+ Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: Ưu đãi về quyền biểu quyết trong các đại hội cổ đông của công ty, biểu quyết của người nắm giữ sẽ nhiều hơn và được ưu tiên hơn so với cổ phiếu thường.
+ Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: Ưu đãi hoàn lại số vốn góp của nhà đầu tư khi có yều cầu hoàn lại, còn cổ phiếu thường thì không.
Cổ phiếu Esop
Cổ phiếu Esop thực chất là sự kết hợp giữa cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu thường, bởi cổ phiếu này chỉ được phát hành theo kế hoạch của doanh nghiệp dành cho đối tượng và người lao động của công ty. Kế hoạch phát hành cổ phiếu Esop nhằm mục đích khuyến khích cũng như thưởng cho nhân viên công ty.
Với loại cổ phiếu này doanh nghiệp sẽ đăng ký kế hoạch phát hành, quy định rõ về giá và số lượng cũng như danh sách được mua. Và cổ phiếu này sẽ chuyển đổi thành cổ phiếu thường, bạn hoàn toàn có thể bán hoặc mua như bình thường.
Phân loại cổ phiếu dựa trên quy mô vốn hóa
Bên cạnh theo đúng cách gọi chính xác từ pháp luật thì hiện tại còn có các loại cổ phiếu được phân loại ra từ quá trình tìm kiếm, phân loại giúp cho việc đầu tư dễ dàng hơn.
Cổ phiếu blue chip – Large caps
Cổ phiếu Blue Chip hay còn gọi là cổ phiếu Larger Caps là dùng để gọi chung các cổ phiếu của các doanh nghiệp lớn trên thị trường chứng khoán hiện nay. Tuy nó không được quy định cụ thể trong luật chứng khoán hay các tài liệu nhưng dường như các nhà đầu tư đều thống nhất là những cổ phiếu có vốn hóa trên 1000 tỷ đồng là cổ phiếu Blue Chip.
Ví dụ: Cổ phiếu của tập đoàn VinGroup, cổ phiếu của ngân hàng Vietcombank, Vietinbank, cổ phiếu tập đoàn Hòa Phát…
Đặc điểm cổ phiếu:
+ Cổ phiếu của các doanh nghiệp lớn, cổ phiếu đầu ngành, có thương hiệu. Sản phẩm, dịch vụ tầm cỡ quốc gia và thế giới
+ Đa phần là các công ty nằm trong danh mục VN30 của sàn chứng khoán
+ Giá có sự tăng trưởng ổn định, và luôn ở mức cao nhưng lại không có nhiều bứt phá
+ Cổ phiếu tập trung vào các nhóm ngành: Tài chính ngân hàng, bất động sản, xây dựng, dầu khí…
Cổ phiếu Midcap
Cổ phiếu Midcap là cổ phiếu tầm trung, là các mã của doanh nghiệp vừa hoặc doanh nghiệp lớn nhưng chưa có nhiều bứt phá, có bản là nhóm cổ phiếu có giá trị vốn hóa trung bình từ 1.000 – 10.000 tỷ đồng.
Đặc điểm cổ phiếu:
+ Cổ phiếu của các doanh nghiệp vừa, đang phát triển hoặc các doanh nghiệp mới niêm yết trên sàn chứng khoán chưa có nhiều sự bứt phá về giá.
+ Cổ phiếu tập trung vào các nhóm ngành như Giao thông, đồ gia dụng, nhà ở, năng lượng….
+ Khả năng và tiềm năng tăng trưởng cao trong tương lai
Cổ phiếu Small caps/ Penny
Cổ phiếu Small caps/ Penny hay còn là cổ phiếu nhỏ, cổ phiếu gía rẻ. Đây là nhóm cổ phiếu tập hợp các mã các các doanh nghiệp có vốn hóa thấp, là doanh nghiệp mới, có hoạt động kinh doanh không quá hiệu quả, thường thì vốn hóa sẽ dưới vài tỷ – vài trăm tỷ đồng, cơ bản là dưới 1000 tỷ đồng.
Đặc điểm:
+ Cổ phiếu của các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, có thể là mới hoạt động
+ Cổ phiếu có giá rẻ, đa phần là các mã cổ phiếu dưới 10k
+ Có tiềm năng tăng giá khủng nếu như doanh nghiệp có sự phát triển mạnh trong tương lai
+ Đầu tư cần thực hiện dài hạn
Phân loại cổ phiếu dựa trên nhu cầu đầu tư
Và trong quá trình tìm hiểu đầu tư, thì còn có một cách phân chia nữa mà các nhà đầu tư tự phân loại với nhau để nhận định những mã cổ phiếu tiềm năng, đưa ra được chiến lược đầu tư hợp lý.
Cổ phiếu giá trị
Cổ phiếu giá trị trong tiếng anh là Value stock là cổ phiếu được giao dịch ở mức giá thấp hơn những yếu tố cơ bản hiện tại của nó như doanh thu, cổ tức hay thu nhập. Hay hiểu đơn giản, là giá của cổ phiếu không tương xứng, bị đánh giá thấp hơn những giá trị hiện tại của doanh nghiệp.
Đặc điểm nhận biết cơ bản:
+ Giá cổ phiếu hiện được giao dịch ở mức thấp hơn so với những gì công ty đang có, đặc biệt hoạt động mang lại hiệu quả cao nhưng giá cổ phiếu lại thấp.
+ Ngoài ra còn có các chỉ số tài chính như: tỉ suất cổ tức cao, hệ số giá trên giá trị sổ sách (P/B) thấp và/hoặc hệ số giá trên thu nhập (P/E) thấp.
Cổ phiếu tăng trưởng
Cổ phiếu tăng trưởng là những mã cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng cao trong tương lai ngắn. Đây là nhóm cổ phiếu được đông đảo nhà đầu tư lướt sóng và ngắn hạn chọn mua. Thực ra đây là nhóm cổ phiếu sẽ khó để nhận diện được.
Đặc điểm nhận biết:
+ Doanh thu bán hàng của công ty tăng trưởng tốt và có nhiều bứt phá
+ Sản phẩm, dịch cụ của doanh nghiệp đáp ứng xu hướng chung của thị trường
+ Cổ phiếu được định giá cao, thậm chí con định giá cao hơn rất nhiều lần so với giá trị thực của nó
+ Cổ phiếu doanh nghiệp: Với đội ngũ lãnh đạo giỏi, có định hướng phát triển tốt, với nhiều dự án đang được triển khai
+ Được sự thúc đẩy của thị trường chung
Phân biệt cổ phiếu với các sản phẩm chứng khoán khác
Hiện nay trong chứng khoán có các sản phẩm giao dịch như sau: Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh
| Trái phiếu | – Trái phiếu là sản phẩm chứng khoán, là xác nhận nợ của tổ chức phát hành đối với nhà đầu tư. – Công ty TNHH hay công ty cổ phần đều có thể phát hành trái phiếu – Người sở hữu trái phiếu là chủ nợ của công ty, không phải cổ đông. – Được trả lãi định kỳ, lãi suất ổn định không liên quan đến kết quả kinh doanh – Người sở hữu sẽ có thời hạn nắm giữ nhất định |
| Chứng chỉ quỹ | – Chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đầu tư chứng khoán – Giá chứng chỉ quỹ phát hành thường cố định 10.000đ, bạn có thể mua theo lô – Quỹ sẽ có người đầu tư, sau đó có lợi nhuận sẽ trả hoa hồng cho bạn dụa theo số tiền bạn đã đầu tư vào. |
| Chứng khoán phái sinh | – Là hộp đồng giao dịch, có thể là hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai được tạo nên dựa trên giá trị tài sản cơ sở: Có thể là cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hay vàng bạc… – Người giao dịch không trực tiếp nẵm giữ tài sản, chỉ là thực hiện giao dịch hợp đồng – Trong hợp đồng quy định rõ quyền và nghĩa vụ của 2 bên tham gia đối với việc thanh toán, thời gian, chuyển giao hợp đồng…. |
Với các phân biệt các loại cổ phiếu trên thị trường chứng khoán được giới thiệu trên đây, hy vọng giúp mọi người nắm bắt rõ cách thức phân loại, cũng như có thể nhận biết được các loại cổ phiếu trong quá trình nghiên cứu và tìm hiểu về đầu tư cổ phiếu, đầu tư chứng khoán. Ngoài ra còn nhiều thuật ngữ khác bạn sẽ gặp trong quá trình mình tìm hiều, nên nhớ lưu lại những gì đã tra được để nắm rõ hơn đặc điểm của từng loại cổ phiếu.
Tìm hiểu thêm:
- Cổ phiếu midcaps là gì? Danh sách nhóm cổ phiếu Midcap
- Mua Cổ Phiếu Bao Lâu Thì Được Bán? Mấy ngày, thứ mấy?
