Ảnh minh họa: TTXVN
Nếu như nửa đầu năm, nhiều nhà đầu tư “thắng đậm” khi hầu hết các cổ phiếu ngân hàng đều tăng giá mạnh vượt cả VN-Index, thì bước sang nửa cuối năm lại ngậm ngùi nhìn cổ phiếu ngành khác tăng.
Những lo ngại về nợ xấu, chất lượng tài sản sụt giảm do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 được xem là rào cản khiến nhóm cổ phiếu này chỉ đi ngang, thậm chí sụt giảm kể từ mức đỉnh tháng 6.
Dù thời gian gần đây, nhóm cổ phiếu ngân hàng có dấu hiệu phục hồi, tuy nhiên các dự báo cho thấy ngành này vẫn còn không ít thách thức. Cơ hội và triển vọng của ngành ngân hàng như thế nào trong năm 2022 vẫn đang là vấn đề được nhiều nhà đầu tư quan tâm.
Từ “người hùng” trở thành “tội đồ”
Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, nhóm cổ phiếu ngân hàng chiếm khoảng 1/4 tổng vốn hóa thị trường, do đó diễn biến giá của nhóm cổ phiếu này tác động khá lớn đến đà tăng của chỉ số VN-Index. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng cho diễn biến thị trường nửa đầu năm 2021.
Đầu tháng 4/2021, sau nhiều lần kiểm định và giằng co, chỉ số VN-Index chính thức vượt ngưỡng kháng cự mạnh nhất, thiết lập mức đỉnh lịch sử 1.200 điểm. “Công thần” dẫn sóng trong đợt này chính là nhóm cổ phiếu ngân hàng.
Thực tế, nhóm cổ phiếu ngân hàng có xu hướng tăng kể từ cuối tháng 1/2021 với thị giá và thanh khoản tăng mạnh. Trong đó, phải kể đến những cái tên như SSB, VPB, STB, MSB, VIB, SHB, HDB…
“Tân binh” SSB (Ngân hàng TMCP Đông Nam Á – SeABank) chỉ mới gia nhập sàn HOSE kể từ ngày 24/3, thế nhưng đã ghi vào kỷ lục ngành này khi có 6 phiên tăng trần liên tiếp ngay sau khi niêm yết. Tính đến cuối tháng 12, thị giá cổ phiếu này đã tăng gần 200% và phần lớn đà tăng này rơi vào khoảng thời gian nửa đầu năm.
Cổ phiếu STB của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) cũng ghi nhận giao dịch tích cực trong nửa đầu năm nay, với thị giá tăng trên 80%. Trong phiên giao dịch ngày 30/3, thanh khoản cổ phiếu STB ghi nhận tới gần 100 triệu đơn vị – mức kỷ lục khủng nhất kể từ khi cổ phiếu này niêm yết trên HOSE vào năm 2006.
Các cổ phiếu đầu ngành như VCB, BID tuy cũng ghi nhận nhịp tăng trong nửa đầu năm nhưng biên độ khiêm tốn hơn nhiều so với các cổ phiếu khác.
Trái ngược với bức tranh sôi động nửa đầu năm, giao dịch của nhóm cổ phiếu ngân hàng trở nên “ảm đạm” hơn kể từ đầu tháng 7. Ngay cả khi chỉ số VN-Index vượt các mốc đỉnh lịch sử quan trọng như 1.400 điểm hay 1.500 điểm, cũng không có bóng dáng dẫn sóng của nhóm cổ phiếu vốn được mệnh danh là cổ phiếu “vua” trên thị trường chứng khoán như trước đó.
Ngoại trừ một số mã có câu chuyện riêng, hầu hết cổ phiếu ngân hàng chỉ đi ngang hoặc sụt giảm kể từ tháng 7 đến nay. Ngay cả STB – một trong những cổ phiếu được nhà đầu tư nước ngoài mua ròng mạnh nhất trong năm 2021 (khoảng 180 triệu USD, tính đến đầu tháng 12/2021), song thị cổ phiếu này cũng nằm trong xu hướng sụt giảm mạnh kể từ tháng 7 theo xu hướng chung của nhóm ngân hàng.
Nhìn lại diễn biến nhóm cổ phiếu ngân hàng trong năm 2021, ông Nguyễn Anh Đức, Giám đốc Khối Phát triển khách hàng tổ chức, Công ty cổ phần Chứng khoán SSI cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2021, dòng tiền rất tích cực đối với nhóm cổ phiếu ngân hàng, đẩy thị giá cổ phiếu ngân hàng lên rất cao, mang lại lợi nhuận không nhỏ cho nhiều nhà đầu tư.
Tuy nhiên, sau một thời gian dài tăng giá, định giá cổ phiếu ngân hàng không còn rẻ. Bên cạnh đó, trong năm 2021, có rất nhiều ngân hàng trả cổ tức bằng cổ phiếu, hay trả cổ phiếu thưởng… đã tạo nên áp lực về số lượng cổ phiếu ngân hàng lưu hành trên thị trường, qua đó ảnh hưởng đến giá cổ phiếu.
Theo ông Đức, trong thời gian tới, cổ phiếu ngân hàng có thể sẽ tích lũy một thời gian nữa để những yếu tố trên qua đi và những câu chuyện mới xảy ra như tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn, kinh doanh phục hồi, rủi ro nợ xấu thấp đi… Qua đó, định giá của cổ phiếu ngân hàng có thể trở nên hợp lý hơn, kéo theo dòng tiền quay trở lại nhóm ngành này.
Cơ hội nào trong năm 2022?
Theo chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực, mặc dù trong năm 2021, đại dịch COVID-19 ảnh hưởng tiêu cực nên nhiều hoạt động kinh tế, song hệ thống ngân hàng cơ bản vẫn hoạt động tương đối ổn định. Dự kiến lợi nhuận của ngành tăng khoảng 25% trong năm nay. Bước sang năm 2022, ngành ngân hàng vẫn có nhiều thuận lợi, nhưng cũng phải đối mặt với không ít thách thức, do ảnh hưởng của đại dịch lên ngành có độ trễ nhất định.
Đề cập đến các điểm thuận lợi, vị chuyên gia này cho biết, trong năm 2022, nền kinh tế được dự báo phục hồi đáng kể sau khoảng thời gian dài bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, điều này sẽ kéo theo nhu cầu tín dụng phục hồi. Trong khi đó, quá trình chuyển đổi số, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, nhất là mảng dịch vụ bán lẻ… của các ngân hàng đang diễn ra rất tích cực, giúp ngân hàng gia tăng nguồn thu nhập ngoài lãi.
